Tematem seminarium będzie idea Archiwum Sztuki Kobiet, projektu realizowanego we współpracy artystek z grupy Frakcja, Centrum Muzeologicznego Muzeum Sztuki w Łodzi oraz Seminarium Feministycznego.

Idea archiwum wpisuje się w szereg międzynarodowych inicjatyw zajmujących się archiwizacją osiągnięd kobiet- artystek, takich jak niemiecki projekt Bildwechsel czy amerykaoskie muzeum International Museum of Women. Na gruncie polskim Wirtualne Archiwum Sztuki Kobiet jest pierwszą taką inicjatywą. Jego powstanie, we współczesnym kontekście, czterdzieści lat po pionierskim okresie sztuki feministycznej na Zachodzie, rodzi wiele pytao natury merytorycznej i organizacyjnej. Dotyczą one metod wyboru prac, mediów, sposobów archiwizacji, kwestii płci rozumianej jako płed kulturowa („gender”), polskich kontekstów politycznych i historycznych. Nie bez znaczenia jest też miejsce, gdzie pomysł się narodził – Łódź – miasto modernistycznej awangardy, ale również miasto kobiet-włókniarek.

Podczas seminarium będziemy dyskutowad o merytorycznych podstawach archiwum a także tworzyd zespół osób i instytucji zainteresowanych jego powstaniem.

Wystąpienia:

1) Ewa Bloom Kwiatkowska (grupa Frakcja), Wirtualne Archiwum Sztuki Kobiet – idea, samoorganizacja, zajmowanie miejsca „in cloud”
Idea utworzenia Wirtualnego Archiwum Sztuki Kobiet w Muzeum Sztuki w Łodzi narodziła się we wrześniu 2016 roku i jest efektem współpracy Ewy Bloom Kwiatkowskiej z Bildwechsel, Kultur-und Medienzentrum für Frauen e.V., które archiwizuje i udostępnia sztukę zaangażowaną kobiet-artystek od lat 70. W swojej prezentacji Ewa Bloom Kwiatkowska podzieli się osobistą, pozytywną refleksją wynikającą z tego doświadczenia i faktu zawarcia umowy z tą organizacją.

Przedstawi wstępną koncepcję projektu Wirtualnego Archiwum Sztuki Kobiet oraz możliwe kierunki pracy nad jego realizacją.

2) Marika Kuźmicz, Beyond The Frame – Jadwiga Singer (1952-2008)
Prezentacja odnalezionego, przez Marikę Kuźmicz w marcu 2018 roku, po kilku latach kwerendy, archiwum Jadwigi Singer (1952-2008). Jest ono obecnie opracowywane przez Fundację Arton. Stanowi, byd może, najpełniej zachowany zbiór sztuki wideo w Polsce na oryginalnych nośnikach. Zapomniany dorobek prac Jadwigi Singer to, niestety, jaskrawy i nieodosobniony przykład ilustrujący sytuację artystek w Polsce – pozbawionych faktycznie jakiegokolwiek wsparcia, w tym, instytucjonalnego. Byd może opracowanie archiwum Jadwigi Singer pozwoli na przywrócenie należnego jej miejsca w polskiej historii sztuki.

3) Katarzyna Lewandowska, I po co nam wolnośd kobiet?
13 kwietnia 2018 roku w toruoskim CSW odbyło się otwarcie wystawy I po co nam wolnośd. Wystawę przygotowali kuratorzy: Wacław Kuczma – dyrektor tejże instytucji oraz Jerzy Brukwicki, z zespołem kuratorskim pracującym na co dzieo w toruoskim CSW. Wzięło w niej udział trzydziestu siedmiu artystów oraz dwie grupy artystyczne – męskie (!) i JEDNA artystka. Środowisko toruoskich aktywistek i aktywistów postanowiło wyrazid swój sprzeciw pisząc do dyrektora List Otwarty, zbierając podpisy pod petycją oraz organizując, w dniu wernisażu, performance pt.: Gdzie jest/gdzie są? Katarzyna Lewandowska przedstawi kolejne etapy tego zorganizowanego buntu, który wciąż trwa.

4) Karolina Majewska-Güde, What Ewa Partum made me do… Archiwum: problem metody feministycznej.
Autorka wystąpienia podzieli się doświadczeniami związanymi z archiwizowaniem praktyki artystycznej Ewy Partum. Od 2014 roku zajmuje się historią w Archiwum i historią Archiwum Ewy Partum, rekonstruując nie tylko kolejne etapy jego powstawania i rozprzestrzenienia się, ale także momenty jego transformacji – tzn. te momenty, w których badaczki otwierały to Archiwum.

5) Agnieszka Rayzacher, Aktywne archiwum
Działalnośd Fundacji Lokal Sztuki oraz lokalu_30 już od wielu lat koncentruje się na sztuce tworzonej przez kobiety. Obok wystaw i pracy z artystkami, bardzo intensywnie skupia się na działalności wydawniczej i dokumentacyjnej, dlatego też działania te zostały przez ich organizatorki nazwane aktywnym archiwum – archiwum, które żyje, wciąż się zmienia i którego uczestniczki są zarazem jego podmiotami.

6) Anka Leśniak (grupa Frakcja), Artystki artystkom! Dlaczego potrzebne jest nam archiwum sztuki kobiet i czemu nikt za nas tego nie zrobi?
W trakcie wystąpienia zaprezentowane zostaną wnioski z dwóch projektów artystyczno-badawczych Anki Leśniak – Fading Traces i Zarejestrowane, opartych na historiach mówionych artystek zaczynających karierę w latach 70. i tych, które się wtedy dopiero urodziły. Lata 70. na Zachodzie to okres silnej aktywności ruchów feministycznych. W Polsce, ze względu na ustrój społeczny, feministyczny bunt i dyskurs nie był możliwy. Jeszcze wiele lat później artystki niechętnie deklarowały się jako feministki, chcąc uniknąd „zaszufladkowania” swojej twórczości. Obecnie, na fali wydarzeo politycznych, obserwujemy konsolidację kobiet ze środowisk intelektualnych, w tym artystycznych. Przykładami takich inicjatyw jest grupa artystek Frakcja oraz Seminarium Feministyczne. Wystąpienie będzie wprowadzeniem do dyskusji nad kształtem Archiwum Sztuki Kobiet.

Organizatorki:

Frakcja
Międzypokoleniowa grupa artystek i teoretyczek sztuki założona w 2016 roku w Łodzi, działająca przy Stowarzyszeniu Sztuka i Dokumentacja. Frakcja zrzesza artystki pracujące indywidualnie w polu sztuki na pograniczu takich dziedzin jak sztuka instalacji, performance, video-art, malarstwo, rzeźba. Celem grupy jest popularyzacja sztuki tworzonej przez kobiety, zarówno poprzez wspólne wystawy członkio grupy, jak i spotkania oraz dyskusje dotyczące obecności kobiet w polu sztuk wizualnych. Tematy interesujące członkinie grupy to m.in. problematyka feministyczna, działania w dialogu z konkretną przestrzenią (site-specific) oraz popularyzacja sztuki kobiet. Członkinie grupy: Justyna Apolinarzak, Ewa Bloom Kwiatkowska, Monika Czarska, Ola Kozioł, Alicja Kujawska, Roksana Kularska-Król, Anka Leśniak, Izabela Maciejewska, Beata Marcinkowska, Aurelia Mandziuk, Marta Ostajewska.

Seminarium Feministyczne
Grupa dyskusyjna utworzona z inicjatywy Agaty Jakubowskiej, Anki Leśniak, Agnieszki Rayzacher i Magdy Ujmy. Powstała z chęci stworzenia miejsca cyklicznych spotkao, podczas których wybrane zagadnienia sztuki i kultury wizualnej będą badane pod kątem interpretacji feministycznych. Impulsem do powstania grupy była też potrzeba stworzenia obiegu informacji na temat inicjatyw związanych z feminizmem i sztuką oraz wspierania tych inicjatyw

poprzez dyskusję na ich temat. Obszarem zainteresowao seminarium są prace teoretyczne i artystyczne, które powstają obecnie i znajdują się w różnym stadium zaawansowania oraz zagadnienia z historii sztuki nowoczesnej i współczesnej, ale także z bieżącej praktyki artystycznej, kuratorskiej i krytycznej. Zwyczajowo spotkania Seminarium mają miejsce co dwa miesiące w lokalu_30 w Warszawie, jednak organizowane też są seminaria wyjazdowe.

Centrum Muzeologiczne Muzeum Sztuki w Łodzi
Centrum Muzeologiczne prowadzone przez Martę Madejską I Agnieszkę Pinderę jest katalizatorem naukowej działalności Muzeum. Jego zadaniem jest merytoryczna i organizacyjna współpraca z innymi działami i wsparcie ich działalności naukowej. Jednak przede wszystkim Centrum Muzeologiczne samo stanowi jednostkę pomyślaną jako ośrodek refleksji naukowej – zarówno teoretycznej jak i analitycznej – nad kluczowymi problemami i pojęciami sztuki dwudziestowiecznej i współczesnej. Centrum stawia sobie zadanie rozpoznawania najważniejszych kontekstów teoretycznych mających znaczenie dla recepcji i interpretacji sztuki oraz związanych z nią instytucji, w kontekście aktualnych przemian społecznych i kulturowych.

Moderatorka: Marta Madejska