Zapraszamy na XXXI Seminarium Feministyczne : Artystki w drodze. Podróżniczki, migrantki, uchodźczynie

25 kwietnia 2024
godz. 17.00-20.00
Dom Norymberski
ul. Skałeczna 2, Kraków

Program wystąpień:
1) Renata Kopyto, Lucia Moholy, “Fotografka modernizmu”
2) Sylwia Gorak, “W poszukiwaniu siły – Nowy Jork i Bałkany”
3) Magdalena Maciudzińska-Kamczycka, Aleksandra Stoyanov i Nirit Takele: ,,Wszystkie drogi
prowadzą do Izraela”
4) Marta Normington, “Refleksje z drogi: podróż jako odmienny stan świadomości w praktyce
artystycznej”
5) Julia Sikorska, “Radzenie sobie z trauma wojenną poprzez teatr, na przykładzie teatru tłusta langusta w Poznaniu ”

Seminarium towarzyszy wystawie Artystka w podróży. 9-26 kwietnia 2024
15.30 – oprowadzanie kuratorskie po wystawie – Anka Leśniak.
Ilustracja: Rimma Tyshkevych, Anastasiia Ivasova, Ewa Kaczmarek, Genesis, fot. Andrzej Majos

Podróże kobiet to szczególne zagadnienie, ponieważ ze względu na swoją pozycję w społeczeństwie, mobilność kobiet z różnych względów była i nadal jest w ograniczana. W XIX-wiecznej karykaturze z niemieckojęzycznej gazety zreprodukowanej w książce Pera Faxnelda “Satanic Feminism”, pod hasłem „Niesamowity rozwój” kobieta jadąca na rowerze zestawiona została z Wiedźmą na miotle. Obawy przeciwników praw kobiet okazały się słuszne, gdyż ten prosty środek lokomocji odegrał istotną rolę w zwiększeniu mobilności i emancypacji kobiet, w tym w organizowaniu demonstracji sufrażystek. Podróże podejmowały również pierwsze pokolenia kobiet aspirujących do profesjonalnej kariery artystycznej.

W 1895 roku młoda rzeźbiarka Teresa Feodorowna Ries stworzyła figurę Wiedźmy przygotowującej się na Sabat Czarownic. Atrybutem tego protofeministycznego wizerunku kobiecości jest miotła, która ma posłużyć za środek transportu. Ries odbyła wiele podróży w celach artystycznych, jak i poznawczych, np. uchodzącą za niebezpieczną podróż nad jezioro Bajkał. W wieku siedemdziesięciu kilku lat, prześladowana za żydowskie pochodzenie przez nazistów, musiała uciekać z Wiednia. Schronienie znalazła w malowniczym szwajcarskim Lugano – swoim „gorzkim raju”, gdzie spędziła resztę życia i aż do jego końca zabiegała u austriackich władz o odnalezienie i ochronę jej pozostawionych w Wiedniu prac. Jak pisała w swoich wspomnieniach „I tak miałam większe szczęście niż 5 milionów ludzi…”.

Dziś kobiety jako część artystycznego świata, „turystyki artystycznej” podróżują, zmieniają miejsce zamieszkania aby realizować projekty, brać udział w rezydencjach i wydarzeniach artystycznych. Nie zawsze jednak taka podróż wiąże się jedynie z potrzebą artystycznego rozwoju. Czasami o emigracji decydują względy ekonomiczne i polityczne. Zwłaszcza w ostatnich latach, rezydencje artystyczne okazują się jedyną drogą ucieczki z obszarów objętych wojną. Istotna jest też kwestia potencjalnych zagrożeń związanych z podróżą, które kobiety muszą brać pod uwagę w patriarchalnych społeczeństwach.

Ilustracja: Julia Sikorska

CFP: XXXI Seminarium Feministyczne
Artystki w drodze. Podróżniczki, migrantki, uchodźczynie
25 kwietnia 2024
termin XXXI Sem Fem: 25.04.2024
miejsce: Dom Norymberski w Krakowie

Podróże kobiet to szczególne zagadnienie, ponieważ ze względu na swoją pozycję w społeczeństwie, mobilność kobiet z różnych względów była i nadal jest w ograniczana. W XIX-wiecznej karykaturze z niemieckojęzycznej gazety zreprodukowanej w książce Pera Faxnelda “Satanic Feminism”, pod hasłem „Niesamowity rozwój” kobieta jadąca na rowerze zestawiona została z Wiedźmą na miotle. Obawy przeciwników praw kobiet okazały się słuszne, gdyż ten prosty środek lokomocji odegrał istotną rolę w zwiększeniu mobilności i emancypacji kobiet, w tym w organizowaniu demonstracji sufrażystek. Podróże podejmowały również pierwsze pokolenia kobiet aspirujących do profesjonalnej kariery artystycznej.
W 1895 roku młoda rzeźbiarka Teresa Feodorowna Ries stworzyła figurę Wiedźmy przygotowującej się na Sabat Czarownic. Atrybutem tego protofeministycznego wizerunku kobiecości jest miotła, która ma posłużyć za środek transportu. Ries odbyła wiele podróży w celach artystycznych, jak i poznawczych, np. uchodzącą za niebezpieczną podróż nad jezioro Bajkał. W wieku siedemdziesięciu kilku lat, prześladowana za żydowskie pochodzenie przez nazistów, musiała uciekać z Wiednia. Schronienie znalazła w malowniczym szwajcarskim Lugano – swoim „gorzkim raju”, gdzie spędziła resztę życia i aż do jego końca zabiegała u austriackich władz o odnalezienie i ochronę jej pozostawionych w Wiedniu prac. Jak pisała w swoich wspomnieniach „I tak miałam większe szczęście niż 5 milionów ludzi…”.
Dziś kobiety jako część artystycznego świata, „turystyki artystycznej” podróżują, zmieniają miejsce zamieszkania aby realizować projekty, brać udział w rezydencjach i wydarzeniach artystycznych. Nie zawsze jednak taka podróż wiąże się jedynie z potrzebą artystycznego rozwoju. Czasami o emigracji decydują względy ekonomiczne i polityczne. Zwłaszcza w ostatnich latach, rezydencje artystyczne okazują się jedyną drogą ucieczki z obszarów objętych wojną. Istotna jest też kwestia potencjalnych zagrożeń związanych z podróżą, które kobiety muszą brać pod uwagę w patriarchalnych społeczeństwach.
W najbliższym Seminarium Feministycznym chciałybyśmy oddać głos:
– artystkom o doświadczeniu migracyjnym i uchodźczym lub pracującym z osobami uchodźczymi, autorkom projektów/prac opartych na doświadczeniu podróży,
– badaczkom/badaczom zajmującym się biografiami, twórczością artystek imigrantek, uchodźczyń, procesów migracyjnych w kontekście sztuki.

Prosimy o nadsyłanie abstraktów o długości 300 słów (z biografią autorki/a o długości 100 słów) wraz z sugerowaną ilustracją na adres: seminarium.feministyczne@gmail.com
Seminarium Feministyczne jest wydarzeniem komplementarnym do wystawy „Artystka w podróży”, Dom Norymberski w Krakowie, 9-26 kwietnia 2024.
Zdjęcie: “Un Paradiso Amaro”, kard z filmu, reż. Valerie Habsburg Anka Leśniak Karl Martin Pold, 2021

Zapraszamy na XXX Seminarium Feministyczne
Czujne ciała: sztuka i medycyna
13 stycznia 2024, godz. 15.00-18.00
Fundacja Alina, Brzozowa 31/33, 00-258 Warszawa

Program wystąpień:
1) Sylwia Gorak, “Echolokacja -sztuka-choroba-przemiana”
2) Iza Moczarni-Pasiek, “Kalendarz Amazonek – herstoria pewnej idei”
3) Patrycja Orzechowska, “Miłość i Medycyna. Antologia (1864-2014), 2014”
4) dr Magdalena Furmanik-Kowalska, “Lekarstwo na ból. O sztuce chińskiej artystki Zhang Yanzi”
5) Barbara Niewiadomska, “JA. ONA. JEJ. Portrety kobiet.”

W „Narodzinach kliniki” Michel Foucault przedstawia genezę funkcjonowania w społeczeństwie koncepcji normy jako modelu epistemologicznego organizującego wiedzę. Wpisana w ten model współczesna medycyna, jako jedno z narzędzi poznawania zobiektywizowanej prawdy o świecie, traktuje chorobę jako
niezgodną z normą, kładąc jednocześnie duży nacisk na utrzymanie kontroli nad ciałem.
Aktywności twórcze mają potencjał podważania dominujących narracji i sposobów myślenia o ciele – poszukiwania nowych definicji, nowego znaczenia cielesności. Proponowania nowych sposobów bycia, funkcjonowania w przestrzeni publicznej, wprowadzania niestygmatyzujących zasad, a nawet emancypacji niemieszczącej się w kanonach społecznych cielesności. Obserwacja ciała, które jest lub staje się niepotoczne, może przerodzić się w kreatywny stan twórczy, który pełni rolę regeneracji ciała, oswajania tematu choroby lub/i przemian ciała.
„Czujne ciała” to tytuł XXX Seminarium Feministycznego, które odbywać się będzie w przestrzeni Fundacji Alina przy ulicy Brzozowej w Warszawie. Przestrzeń ta była w latach sześćdziesiątych ubiegłego wieku pracownią rzeźbiarki Aliny Szapocznikow. Postawę twórczą Szapocznikow cechowały – jak piszą organizatorki – przede wszystkim odwaga w eksperymentowaniu z materią, formą i tematyką prac oraz przełamywaniem tabu, i.a. poszukiwanie namacalności życia, cielesności, przemijalności, transgresji, sprawczości. XXX Seminarium Feministyczne towarzyszy zakończeniu organizowanej w Fundacji Alina wystawy „Change of Life” Moniki Mamzety, która w swoich pracach dekonstruuje kulturowe/przedmiotowe postrzeganie ciała i zwraca uwagę na biologię nierozerwalnie związaną z kobiecym życiem. Odpowiadając na zaproszenie do zorganizowania tu kolejnej edycji Seminarium Feministycznego przędziemy dalej powyższe wątki. Czym jest doskonałość ciała? Czy kryzys ciała może stać się impulsem do praktyki twórczej, badawczej; do tworzenia społeczności? W jaki sposób wyjątkowość ciała kształtują jego przemiany takie jak np.: choroba, zabiegi medyczne, dziedzictwo genetyczne, ślady upływu czasu? Jak manifestuje się w sztuce temat opieki medycznej? Czy praktyka artystyczna może być tożsama z praktyką leczenia?

Ilustracja: Sylwia Gorak, DRAWING PERFORMANCE – looking for the light-switch in the fair room, Londyn, Byam Shawn School Of Arts, dzięki uprzejmości artystki

Zapis spotkania:

XXX Seminarium Feministyczne: Czujne ciała: sztuka i medycyna from Seminarium Feministyczne on Vimeo.

CFP: XXX Seminarium Feministyczne
Czujne ciała: sztuka i medycyna
13 stycznia 2024
godz. 15.00-18.00
Fundacja Alina, Warszawa
Termin nadsyłania zgłoszeń: 29.12.2023

W „Narodzinach kliniki” Michel Foucault przedstawia genezę funkcjonowania w społeczeństwie koncepcji normy jako modelu epistemologicznego organizującego wiedzę. Wpisana w ten model współczesna medycyna, jako jedno z narzędzi poznawania zobiektywizowanej prawdy o świecie, traktuje chorobę jako
niezgodną z normą, kładąc jednocześnie duży nacisk na utrzymanie kontroli nad ciałem.

Aktywności twórcze mają potencjał podważania dominujących narracji i sposobów myślenia o ciele – poszukiwania nowych definicji, nowego znaczenia cielesności. Proponowania nowych sposobów bycia, funkcjonowania w przestrzeni publicznej, wprowadzania niestygmatyzujących zasad, a nawet emancypacji nie mieszczącej się w kanonach społecznych cielesności. Obserwacja ciała, które jest lub staje się niepotoczne, może przerodzić się w kreatywny stan twórczy, który pełni rolę regeneracji ciała, oswajania tematu choroby lub/i przemian ciała.

„Czujne ciała” to tytuł XXX Seminarium Feministycznego, które odbywać się będzie w przestrzeni Fundacji Alina przy ulicy Brzozowej w Warszawie. Przestrzeń ta była w latach sześćdziesiątych ubiegłego wieku pracownią rzeźbiarki Aliny Szapocznikow. Postawę twórczą Szapocznikow cechowały – jak piszą organizatorki – przede wszystkim odwaga w eksperymentowaniu z materią, formą i tematyką prac oraz przełamywaniem tabu, i.a. poszukiwanie namacalności życia, cielesności, przemijalności, transgresji, sprawczości. XXX Seminarium Feministyczne towarzyszy zakończeniu organizowanej w Fundacji Alina wystawy „Change of Life” Moniki Mamzety, która w swoich pracach dekonstruuje kulturowe/przedmiotowe postrzeganie ciała i zwraca uwagę na biologię nierozerwalnie związaną z kobiecym życiem.

Odpowiadając na zaproszenie do zorganizowania tu kolejnej edycji Seminarium Feministycznego przędziemy dalej powyższe wątki. Czym jest doskonałość ciała? Czy kryzys ciała może stać się impulsem do praktyki twórczej, badawczej; do tworzenia społeczności? W jaki sposób wyjątkowość ciała kształtują jego przemiany takie jak np.: choroba, zabiegi medyczne, dziedzictwo genetyczne, ślady upływu czasu? Jak manifestuje się w sztuce temat opieki medycznej? Czy praktyka artystyczna może być tożsama z praktyką leczenia?

Zapraszamy do nadsyłania propozycji wystąpień, manifestów i prac twórczych, które mogą dotyczyć, ale nie ograniczają się do tematów takich jak:

1. ciała wyjątkowe: o sprawności i sprawczości
2. sztuka – choroba – przemiana
3. „inne” cielesności: transformacje, tranzycje, hybrydy
4. terapie artystyczne
5. polityki i praktyki inkluzywności
6. ciała obce i ciała sztuczne

Prosimy o nadsyłanie abstraktów o długości 300 słów (z biografią autorki/a o długości 100 słów) wraz z sugerowaną ilustracją na adres: seminarium.feministyczne@gmail.com
zdjęcie: Monika Mamzeta, kadr z wideo o “INK”

Zapraszamy na XXIX Seminarium Feministyczne
Nowa zbiorowość – o dzisiejszych perspektywach na sztukę kobiet lat 70. XX wieku
7 października 2023, godz. 15.00-18.00
lokal_30, Warszawa
live streaming na fb lokal_30

Osoby zajmujące się historią sztuki, jak i osoby artystyczne poszukujące feministycznej genealogii dla swoich praktyk, rewidują dziś język i kanon polskiej historii sztuki. W efekcie przywracają pamięć o twórczyniach, które ze względu na m.in. płeć, klasę czy wiek funkcjonowały poza albo na marginesach świata sztuki.

Do niedawna narracje na temat sztuki lat 70. dotyczyły przede wszystkim problemów artykułowanych z perspektywy postulatów feminizmu drugiej fali. Współcześnie, osoby badające ten temat zwracają się w stronę lokalnych kontekstów i odchodzą od zachodnich dyskursów historii sztuki o kolonialnym charakterze. Rezygnują także z jednowymiarowego określenia „sztuka feministyczna” na rzecz istniejącej, wielowymiarowej praktyki oraz polityki emancypacji. Uwzględniają sprawczość kobiet i formy ich wzajemnej? współpracy, a także podejmują się intersekcjonalnej analizy historii kobiecej pracy o charakterze reprodukcyjnym czy afektywnym, podważając przy tym heteronormatywne wzorce.

Przykładem takiej reorientacji jest niedawno wydana książka Agaty Jakubowskiej „Sztuka i emancypacja kobiet w socjalistycznej Polsce. Przypadek Marii Pinińskiej-Bereś“. Autorka wnioskuje o zmianę paradygmatu. Sztuka kobiet w socjalistycznej Europie powinna być analizowana z perspektywy lokalnej, stanowiącej naturalne środowisko danych artystek. Postuluje o zmianę praktyki epistemologicznej, w tym ujęciu koncepcje świata zachodniego są jedynie komponentami wchodzącymi w dialog z procesami regionalnymi.

Na XXIX Seminarium Feministycznym chcemy wspólnie przyjrzeć się nowemu horyzontowi badawczemu i dzisiejszym praktykom: artystycznym, badawczym i teoretycznym względem sztuki kobiet lat 70. Tytułowa „nowa zbiorowość” wiąże się zarówno z pokoleniową zmianą, jak i ze świadomością wspólnej – pluralistycznej i zróżnicowanej herstorii wszystkich osób zajmujących się na różnych polach sztuką kobiet i sztuką feministyczną w Polsce po 1989 roku. Postawie bardzo bliskiej samym założeniom SemFem.

Program wystąpień:
1.Wiktoria Szczupacka, “1975 – Warszawskie wystawy zorganizowane z okazji Międzynarodowego Roku Kobiet. Usytuowane studium przypadku – państwowy feminizm i sztuka”
2. Małgorzata Miśniakiewicz, “Perspektywa infrastrukturalna”
3. Paulina Olszewska, “Transpokoleniowe dialogi artystyczne w warszawskiej Galerii Studio”
4. Alicja Patanowska, “Krystyna Cybińska, Magdalena Abakanowicz i Judy Chicago. Jak rzemiosło pomaga mi odzyskiwać kontakt z własnym ciałem”
5. Monika Waraxa, “Oko serca i prace solarystyczne Hanny Orzechowskiej”

Ilustracja: Hanna Orzechowska, akwarela, 1948-49

Zapis spotkania:

XXIX Seminarium Feministyczne: Nowa zbiorowość – o dzisiejszych perspektywach na sztukę kobiet lat 70. XX wieku from Seminarium Feministyczne on Vimeo.

CFP: XXIX Seminarium Feministyczne
Nowa zbiorowość – o dzisiejszych perspektywach na sztukę kobiet lat 70. XX wieku
7 października 2023
godz. 15.00-18.00
lokal_30, Warszawa
Termin nadsyłania zgłoszeń: 18.09.2023

Zapraszamy na XXVIII Seminarium Feministyczne
“Z rozkoszą. O radykalnej czułości postpornografii”
Kino Muranów (sala Zbyszek), Warszawa, 17 czerwca 2023, godz. 12.00-14.30
Ta edycja Seminarium będzie się odbywać w trakcie Post Pxrn Film Festival Warsaw.

Program Seminarium:
KAROLINA WIKTOR
Oswoić porno
ALEKSANDRA KLUCZYK
Znaczenie reprezentacji wizualnych osób pracujących seksualnie w dyskursie publicznym
MAJA SMOSZNA
„Chore rozkosze” o praktyce Ani Nowak
MARTYNA MILLER
“Sexinsitu” – rosnące archiwum seksualnych doświadczeń
DANIELA WEISS
„when the lights go on in the darkroom” – queer and trans bodies

Autorstwo terminu “post-porn” przypisuje się fotografowi Winkowi van Kempen. W latach 80. grupa osób: Veronica Vera, Frank Moores, Candida Royale and Leigh Gates oraz pracująca w latach 80. w branży mainstreamowej pornografii Annie Sprinkle, zwróciły uwagę na konieczność stworzenia alternatywy uwzględniającej potrzeby kobiet oraz mniejszości seksualnych, a także odrzucenie uprzedmiotowienia aktorek_ów i zmianę estetyki gatunku na mniej przemocową. W latach 90. ruch proseksualnego feminizmu zyskał na znaczeniu, a o swoje prawa w tej sferze zaczęły upominać się również o soby ze społeczności trans, osoby zniepełnosprawnościami, czy starsze. Z czasem feministyczne porno stało się też pornem queerowym.
Jednocześnie post-porn stał się istotną strategią dla artystek_ów pracujących w obszarze filmu, sztuki wideo, fotografii, obiektu, performansu i wielu innych dziedzin. W latach 90. osoby zaangażowane w feministyczne porno zaczęły organizować własne nagrody i festiwale. Jednym z nich jest organizowany już po raz drugi, pomiędzy 13 a 18 czerwca 2023, Post Pxrn Film Festival Warsaw. Jego kuratorka, Aga Szreder i kurator Rafał Żwirek, tak deklarują na stronie festiwalu: “Wszyscy mamy ciała i niezbywalne prawo do tego, by się nimi cieszyć i używać ich tak, jak chcemy”.
Post-pornografia jest w swych założeniach antykapitalistyczna, anty patriarchalna i antyprzemocowa. Zwraca się przeciw instrumentalnemu traktowaniu osób pracujących w przynoszącym milionowe korzyści przemyśle pornograficznym. Odrzuca również powielanie odrealnionych kanonów seksualnej atrakcyjności, dąży do akceptacji różnorodności, wielości. Upomina się o prawa osób seksworkerskich, a także o prawa reprodukcyjne. Stanowi potężną dawkę wolności, a jednocześnie wskazuje jak o tą wolność, łamiąc systemowe ograniczenia, mamy się upominać. W tym rozumieniu jest ruchem prospołecznym, ruchem radykalnej czułości i troski, którą otacza również istoty nieludzkie i całą planetę, popierając tym samym aktywność osób ekoseksualnych. Istotą post-pornu jest coś więcej niż tylko wywołanie podniecenia seksualnego, ma dostarczać również podniety intelektualnej, a nawet doznań duchowych.

zdjęcie: dzięki uprzejmości Lady Moniq

CFP: XXVIII Seminarium Feministyczne
Z rozkoszą. O radykalnej czułości postpornografii.
17 czerwca 2023
godz. 12.00-15.00
Kino Muranów, Warszawa
Termin nadsyłania zgłoszeń: 04.06.2023

Autorstwo terminu “post-porn” przypisuje się pracującej w latach 80. w branży mainstreamowej pornografii Annie Sprinkle, która już wówczas zwróciła uwagę na konieczność stworzenia alternatywy uwzględniającej potrzeby kobiet oraz mniejszości seksualnych, a także odrzucenie uprzedmiotowienia aktorek_ów i zmianę estetyki gatunku na mniej przemocową. W latach 90. ruch proseksualnego feminizmu zyskał na znaczeniu, a o swoje prawa w tej sferze zaczęły upominać się również osoby z niepełnosprawnościami, starsze czy po tranzycji. Z czasem feministyczne porno stało się też pornem queerowym.

Jednocześnie post-porn stał się istotną strategią dla artystek_ów pracujących w obszarze filmu, sztuki wideo, fotografii, obiektu, performansu i wielu innych dziedzin. W latach 90. osoby zaangażowane w feministyczne porno zaczęły organizować własne nagrody i festiwale. Jednym z nich jest organizowany już po raz drugi, w czerwcu 2023, Post Pxrn Festival Warsaw. Jego kuratorka, Aga Szreder i kurator Rafał Żwirek, tak deklarują na stronie festiwalu: Wszyscy mamy ciała i niezbywalne prawo do tego, by się nimi cieszyć i używać ich tak, jak chcemy.

Post-pornografia jest w swych założeniach antykapitalistyczna, anty patriarchalna i antyprzemocowa. Zwraca się przeciw instrumentalnemu traktowaniu osób pracujących w przynoszącym milionowe korzyści przemyśle pornograficznym. Odrzuca również powielanie odrealnionych kanonów seksualnej atrakcyjności, dąży do akceptacji różnorodności, wielości. Upomina się o prawa osób seksworkerskich, a także o prawa reprodukcyjne. Stanowi potężną dawkę wolności, a jednocześnie wskazuje jak o tą wolność, łamiąc systemowe ograniczenia, mamy się upominać. W tym rozumieniu jest ruchem prospołecznym, ruchem radykalnej czułości i troski, którą otacza również istoty nieludzkie i całą planetę, popierając tym samym aktywność osób ekoseksualnych. Istotą post-pornu jest coś więcej niż tylko wywołanie podniecenia seksualnego, ma dostarczać również podniety intelektualnej, a nawet doznań duchowych.

Zapraszamy Was do włączenia się z nami w świętowanie drugiej edycji Post Pxrn Festival Warsaw i nasyłania propozycji 20-minutowych wystąpień związanych z szeroko pojętą postpornografią. Jesteśmy otwarte zarówno na prezentacje teoretyczne, dotyczące sztuk wizualnych oraz filmu, prezentacje własnej twórczości, a także kameralne wystąpienia performatywne. Do zwięzłych zgłoszeń nadsyłanych do 4 czerwca 2023 pod adresem: seminarium.feministyczne@gmail.com prosimy dołączyć jeden jpg (wraz z podpisem) jako ilustrację, którą będziemy mogły wykorzystać w celu promocji XXVIII SemFem.

Ta edycja Seminarium będzie się odbywać w trakcie Post Pxrn Festival Warsaw.

Ilustracja: Marta Szulc, “Sen poławiaczki”, 2022