CFP: XXX Seminarium Feministyczne
Czujne ciała: sztuka i medycyna
13 stycznia 2024
godz. 15.00-18.00
Fundacja Alina, Warszawa
Termin nadsyłania zgłoszeń: 29.12.2023

W „Narodzinach kliniki” Michel Foucault przedstawia genezę funkcjonowania w społeczeństwie koncepcji normy jako modelu epistemologicznego organizującego wiedzę. Wpisana w ten model współczesna medycyna, jako jedno z narzędzi poznawania zobiektywizowanej prawdy o świecie, traktuje chorobę jako
niezgodną z normą, kładąc jednocześnie duży nacisk na utrzymanie kontroli nad ciałem.

Aktywności twórcze mają potencjał podważania dominujących narracji i sposobów myślenia o ciele – poszukiwania nowych definicji, nowego znaczenia cielesności. Proponowania nowych sposobów bycia, funkcjonowania w przestrzeni publicznej, wprowadzania niestygmatyzujących zasad, a nawet emancypacji nie mieszczącej się w kanonach społecznych cielesności. Obserwacja ciała, które jest lub staje się niepotoczne, może przerodzić się w kreatywny stan twórczy, który pełni rolę regeneracji ciała, oswajania tematu choroby lub/i przemian ciała.

„Czujne ciała” to tytuł XXX Seminarium Feministycznego, które odbywać się będzie w przestrzeni Fundacji Alina przy ulicy Brzozowej w Warszawie. Przestrzeń ta była w latach sześćdziesiątych ubiegłego wieku pracownią rzeźbiarki Aliny Szapocznikow. Postawę twórczą Szapocznikow cechowały – jak piszą organizatorki – przede wszystkim odwaga w eksperymentowaniu z materią, formą i tematyką prac oraz przełamywaniem tabu, i.a. poszukiwanie namacalności życia, cielesności, przemijalności, transgresji, sprawczości. XXX Seminarium Feministyczne towarzyszy zakończeniu organizowanej w Fundacji Alina wystawy „Change of Life” Moniki Mamzety, która w swoich pracach dekonstruuje kulturowe/przedmiotowe postrzeganie ciała i zwraca uwagę na biologię nierozerwalnie związaną z kobiecym życiem.

Odpowiadając na zaproszenie do zorganizowania tu kolejnej edycji Seminarium Feministycznego przędziemy dalej powyższe wątki. Czym jest doskonałość ciała? Czy kryzys ciała może stać się impulsem do praktyki twórczej, badawczej; do tworzenia społeczności? W jaki sposób wyjątkowość ciała kształtują jego przemiany takie jak np.: choroba, zabiegi medyczne, dziedzictwo genetyczne, ślady upływu czasu? Jak manifestuje się w sztuce temat opieki medycznej? Czy praktyka artystyczna może być tożsama z praktyką leczenia?

Zapraszamy do nadsyłania propozycji wystąpień, manifestów i prac twórczych, które mogą dotyczyć, ale nie ograniczają się do tematów takich jak:

1. ciała wyjątkowe: o sprawności i sprawczości
2. sztuka – choroba – przemiana
3. „inne” cielesności: transformacje, tranzycje, hybrydy
4. terapie artystyczne
5. polityki i praktyki inkluzywności
6. ciała obce i ciała sztuczne

Prosimy o nadsyłanie abstraktów o długości 300 słów (z biografią autorki/a o długości 100 słów) wraz z sugerowaną ilustracją na adres: seminarium.feministyczne@gmail.com
zdjęcie: Monika Mamzeta, kadr z wideo o “INK”

Zapraszamy na XXIX Seminarium Feministyczne
Nowa zbiorowość – o dzisiejszych perspektywach na sztukę kobiet lat 70. XX wieku
7 października 2023, godz. 15.00-18.00
lokal_30, Warszawa
live streaming na fb lokal_30

Osoby zajmujące się historią sztuki, jak i osoby artystyczne poszukujące feministycznej genealogii dla swoich praktyk, rewidują dziś język i kanon polskiej historii sztuki. W efekcie przywracają pamięć o twórczyniach, które ze względu na m.in. płeć, klasę czy wiek funkcjonowały poza albo na marginesach świata sztuki.

Do niedawna narracje na temat sztuki lat 70. dotyczyły przede wszystkim problemów artykułowanych z perspektywy postulatów feminizmu drugiej fali. Współcześnie, osoby badające ten temat zwracają się w stronę lokalnych kontekstów i odchodzą od zachodnich dyskursów historii sztuki o kolonialnym charakterze. Rezygnują także z jednowymiarowego określenia „sztuka feministyczna” na rzecz istniejącej, wielowymiarowej praktyki oraz polityki emancypacji. Uwzględniają sprawczość kobiet i formy ich wzajemnej? współpracy, a także podejmują się intersekcjonalnej analizy historii kobiecej pracy o charakterze reprodukcyjnym czy afektywnym, podważając przy tym heteronormatywne wzorce.

Przykładem takiej reorientacji jest niedawno wydana książka Agaty Jakubowskiej „Sztuka i emancypacja kobiet w socjalistycznej Polsce. Przypadek Marii Pinińskiej-Bereś“. Autorka wnioskuje o zmianę paradygmatu. Sztuka kobiet w socjalistycznej Europie powinna być analizowana z perspektywy lokalnej, stanowiącej naturalne środowisko danych artystek. Postuluje o zmianę praktyki epistemologicznej, w tym ujęciu koncepcje świata zachodniego są jedynie komponentami wchodzącymi w dialog z procesami regionalnymi.

Na XXIX Seminarium Feministycznym chcemy wspólnie przyjrzeć się nowemu horyzontowi badawczemu i dzisiejszym praktykom: artystycznym, badawczym i teoretycznym względem sztuki kobiet lat 70. Tytułowa „nowa zbiorowość” wiąże się zarówno z pokoleniową zmianą, jak i ze świadomością wspólnej – pluralistycznej i zróżnicowanej herstorii wszystkich osób zajmujących się na różnych polach sztuką kobiet i sztuką feministyczną w Polsce po 1989 roku. Postawie bardzo bliskiej samym założeniom SemFem.

Program wystąpień:
1.Wiktoria Szczupacka, “1975 – Warszawskie wystawy zorganizowane z okazji Międzynarodowego Roku Kobiet. Usytuowane studium przypadku – państwowy feminizm i sztuka”
2. Małgorzata Miśniakiewicz, “Perspektywa infrastrukturalna”
3. Paulina Olszewska, “Transpokoleniowe dialogi artystyczne w warszawskiej Galerii Studio”
4. Alicja Patanowska, “Krystyna Cybińska, Magdalena Abakanowicz i Judy Chicago. Jak rzemiosło pomaga mi odzyskiwać kontakt z własnym ciałem”
5. Monika Waraxa, “Oko serca i prace solarystyczne Hanny Orzechowskiej”

Ilustracja: Hanna Orzechowska, akwarela, 1948-49

CFP: XXIX Seminarium Feministyczne
Nowa zbiorowość – o dzisiejszych perspektywach na sztukę kobiet lat 70. XX wieku
7 października 2023
godz. 15.00-18.00
lokal_30, Warszawa
Termin nadsyłania zgłoszeń: 18.09.2023

Zapraszamy na XXVIII Seminarium Feministyczne
“Z rozkoszą. O radykalnej czułości postpornografii”
Kino Muranów (sala Zbyszek), Warszawa, 17 czerwca 2023, godz. 12.00-14.30
Ta edycja Seminarium będzie się odbywać w trakcie Post Pxrn Film Festival Warsaw.

Program Seminarium:
KAROLINA WIKTOR
Oswoić porno
ALEKSANDRA KLUCZYK
Znaczenie reprezentacji wizualnych osób pracujących seksualnie w dyskursie publicznym
MAJA SMOSZNA
„Chore rozkosze” o praktyce Ani Nowak
MARTYNA MILLER
“Sexinsitu” – rosnące archiwum seksualnych doświadczeń
DANIELA WEISS
„when the lights go on in the darkroom” – queer and trans bodies

Autorstwo terminu “post-porn” przypisuje się fotografowi Winkowi van Kempen. W latach 80. grupa osób: Veronica Vera, Frank Moores, Candida Royale and Leigh Gates oraz pracująca w latach 80. w branży mainstreamowej pornografii Annie Sprinkle, zwróciły uwagę na konieczność stworzenia alternatywy uwzględniającej potrzeby kobiet oraz mniejszości seksualnych, a także odrzucenie uprzedmiotowienia aktorek_ów i zmianę estetyki gatunku na mniej przemocową. W latach 90. ruch proseksualnego feminizmu zyskał na znaczeniu, a o swoje prawa w tej sferze zaczęły upominać się również o soby ze społeczności trans, osoby zniepełnosprawnościami, czy starsze. Z czasem feministyczne porno stało się też pornem queerowym.
Jednocześnie post-porn stał się istotną strategią dla artystek_ów pracujących w obszarze filmu, sztuki wideo, fotografii, obiektu, performansu i wielu innych dziedzin. W latach 90. osoby zaangażowane w feministyczne porno zaczęły organizować własne nagrody i festiwale. Jednym z nich jest organizowany już po raz drugi, pomiędzy 13 a 18 czerwca 2023, Post Pxrn Film Festival Warsaw. Jego kuratorka, Aga Szreder i kurator Rafał Żwirek, tak deklarują na stronie festiwalu: “Wszyscy mamy ciała i niezbywalne prawo do tego, by się nimi cieszyć i używać ich tak, jak chcemy”.
Post-pornografia jest w swych założeniach antykapitalistyczna, anty patriarchalna i antyprzemocowa. Zwraca się przeciw instrumentalnemu traktowaniu osób pracujących w przynoszącym milionowe korzyści przemyśle pornograficznym. Odrzuca również powielanie odrealnionych kanonów seksualnej atrakcyjności, dąży do akceptacji różnorodności, wielości. Upomina się o prawa osób seksworkerskich, a także o prawa reprodukcyjne. Stanowi potężną dawkę wolności, a jednocześnie wskazuje jak o tą wolność, łamiąc systemowe ograniczenia, mamy się upominać. W tym rozumieniu jest ruchem prospołecznym, ruchem radykalnej czułości i troski, którą otacza również istoty nieludzkie i całą planetę, popierając tym samym aktywność osób ekoseksualnych. Istotą post-pornu jest coś więcej niż tylko wywołanie podniecenia seksualnego, ma dostarczać również podniety intelektualnej, a nawet doznań duchowych.

zdjęcie: dzięki uprzejmości Lady Moniq

CFP: XXVIII Seminarium Feministyczne
Z rozkoszą. O radykalnej czułości postpornografii.
17 czerwca 2023
godz. 12.00-15.00
Kino Muranów, Warszawa
Termin nadsyłania zgłoszeń: 04.06.2023

Autorstwo terminu “post-porn” przypisuje się pracującej w latach 80. w branży mainstreamowej pornografii Annie Sprinkle, która już wówczas zwróciła uwagę na konieczność stworzenia alternatywy uwzględniającej potrzeby kobiet oraz mniejszości seksualnych, a także odrzucenie uprzedmiotowienia aktorek_ów i zmianę estetyki gatunku na mniej przemocową. W latach 90. ruch proseksualnego feminizmu zyskał na znaczeniu, a o swoje prawa w tej sferze zaczęły upominać się również osoby z niepełnosprawnościami, starsze czy po tranzycji. Z czasem feministyczne porno stało się też pornem queerowym.

Jednocześnie post-porn stał się istotną strategią dla artystek_ów pracujących w obszarze filmu, sztuki wideo, fotografii, obiektu, performansu i wielu innych dziedzin. W latach 90. osoby zaangażowane w feministyczne porno zaczęły organizować własne nagrody i festiwale. Jednym z nich jest organizowany już po raz drugi, w czerwcu 2023, Post Pxrn Festival Warsaw. Jego kuratorka, Aga Szreder i kurator Rafał Żwirek, tak deklarują na stronie festiwalu: Wszyscy mamy ciała i niezbywalne prawo do tego, by się nimi cieszyć i używać ich tak, jak chcemy.

Post-pornografia jest w swych założeniach antykapitalistyczna, anty patriarchalna i antyprzemocowa. Zwraca się przeciw instrumentalnemu traktowaniu osób pracujących w przynoszącym milionowe korzyści przemyśle pornograficznym. Odrzuca również powielanie odrealnionych kanonów seksualnej atrakcyjności, dąży do akceptacji różnorodności, wielości. Upomina się o prawa osób seksworkerskich, a także o prawa reprodukcyjne. Stanowi potężną dawkę wolności, a jednocześnie wskazuje jak o tą wolność, łamiąc systemowe ograniczenia, mamy się upominać. W tym rozumieniu jest ruchem prospołecznym, ruchem radykalnej czułości i troski, którą otacza również istoty nieludzkie i całą planetę, popierając tym samym aktywność osób ekoseksualnych. Istotą post-pornu jest coś więcej niż tylko wywołanie podniecenia seksualnego, ma dostarczać również podniety intelektualnej, a nawet doznań duchowych.

Zapraszamy Was do włączenia się z nami w świętowanie drugiej edycji Post Pxrn Festival Warsaw i nasyłania propozycji 20-minutowych wystąpień związanych z szeroko pojętą postpornografią. Jesteśmy otwarte zarówno na prezentacje teoretyczne, dotyczące sztuk wizualnych oraz filmu, prezentacje własnej twórczości, a także kameralne wystąpienia performatywne. Do zwięzłych zgłoszeń nadsyłanych do 4 czerwca 2023 pod adresem: seminarium.feministyczne@gmail.com prosimy dołączyć jeden jpg (wraz z podpisem) jako ilustrację, którą będziemy mogły wykorzystać w celu promocji XXVIII SemFem.

Ta edycja Seminarium będzie się odbywać w trakcie Post Pxrn Festival Warsaw.

Ilustracja: Marta Szulc, “Sen poławiaczki”, 2022

Zapraszamy na XXVII Seminarium Feministyczne:
„Troska. Troskliwe działania i epistemologie”
1 kwietnia 2023, 15:00 – 18:00
Galeria Studio, Plac Defilad 1 PKiN, Warszawa

Plan seminarium:

Karolina Wilczyńska, Maintenance artist Mierle Laderman Ukeles jako figura „Uniwersalnej Opiekunki” w feministycznej wizji państwa opiekuńczego
Katarzyna Lewandowska, Ja? w stronę troski widoczności / intersekcjonalne strategie kuratorskie
Martyna Jastrzębska, W niemocy wrażliwie patrzę do siebie
Iwona Teodorczuk-Możdżyńska, Troska: uparte naprawianie świata
Joanna Pawlik, Inkluzywność jako troska, zindywidualizowana współpraca jako metoda kreacji zbiorowej.
Plenum Osób Opiekujących Się, Nie widać mnie

„Troska” to tytuł zaproponowany w 1969 roku przez Mierle Laderman Ukeles dla wystawy, która w historii sztuki zachowała się w formie „Manifestu dla Sztuki Utrzymania”. Wystawa „Care” miała składać się z trzech części – osobistej, ogólnej i dotyczącej utrzymania ziemi.
Ukeles rozpoczyna swój manifest od podziału rzeczywistości na pola życia i śmierci. Instynkt śmierci, pisze Ukeles, kojarzy się z separacją, indywidualnością i awangardą: „podążać swoją drogą ku śmierci, robić swoje”. Z kolei instynkt życiowy jest reprezentowany przez jedność, wieczny powrót, utrzymanie gatunku, opiekę, podtrzymujące systemy i działania, równowagę. Ukeles rozróżnia przy tym dwa główne systemy organizacyjne: Postęp i Utrzymanie (Development and Maintenance), gdzie utrzymanie obejmuje nie tylko zrównoważone relacje społeczne i środowisko naturalne (troskę o ziemię), ale także troskę o siebie.
W najbliższym Seminarium Feministycznym powracamy do tematu troski – który Ukeles wprowadziła do sztuki pół wieku temu – jako nigdy nie wyczerpanego i zawsze aktualnego. Troskę interpretujemy wielopoziomowo – odnosząc ją do wszelkiego rodzaju wspierających, powtarzalnych, często niewidocznych czynności, niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania danego systemu – takiego jak archiwum, technologia, zasoby, rodzina, środowisko. Troska związana jest zarówno z historią codziennej pracy kobiet, jak i historią sztuki i dorobku artystycznego. Ale troska to też uczucie niepokoju, jakiego doznajemy myśląc o przyszłości.

Podczas XXVII Seminarium Feministycznego zastanawiamy się, w jaki sposób sztuka może aktywować lub reaktywować koncepcje i praktyki troski. Na ile troskliwe wysiłki, działania i epistemologie konstruują i warunkują nasz sposób bycia w świecie? Jak możemy przekierować systemy przemocowe w systemy troskliwe? Jak poprzez sztukę możemy wspólnie troszczyć się o siebie? Jakie relacje mogą wyłonić się dzięki takiemu działaniu? Jak wcielać praktyki opiekuńcze w praktykę artystyczną?

zdjęcie: dzięki uprzjemości Katarzyny Lewandowskiej

CFP: XXVII Seminarium Feministyczne
Troska. Troskliwe działania i epistemologie
1 kwietnia 2023
godz. 15.00-18.00
Galeria Studio, Warszawa
Termin nadsyłania zgłoszeń: 05.03.2023

„Troska” to tytuł zaproponowany w 1969 roku przez Mierle Laderman Ukeles dla wystawy, która w historii sztuki zachowała się w formie „Manifestu dla Sztuki Utrzymania”. Wystawa „Care” miała składać się z trzech części – osobistej, ogólnej i dotyczącej utrzymania ziemi.

Ukeles rozpoczyna swój manifest od podziału rzeczywistości na pola życia i śmierci. Instynkt śmierci, pisze Ukeles, kojarzy się z separacją, indywidualnością i awangardą: „podążać swoją drogą ku śmierci, robić swoje”. Z kolei instynkt życiowy jest reprezentowany przez jedność, wieczny powrót, utrzymanie gatunku, opiekę, podtrzymujące systemy i działania, równowagę. Ukeles rozróżnia przy tym dwa główne systemy organizacyjne: Postęp i Utrzymanie (Development and Maintenance), gdzie utrzymanie obejmuje nie tylko zrównoważone relacje społeczne i środowisko naturalne (troskę o ziemię), ale także troskę o siebie.

W najbliższym Seminarium Feministycznym powracamy do tematu troski – który Ukeles wprowadziła do sztuki pół wieku temu – jako nigdy nie wyczerpanego i zawsze aktualnego. Troskę interpretujemy wielopoziomowo – odnosząc ją do wszelkiego rodzaju wspierających, powtarzalnych, często niewidocznych czynności, niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania danego systemu – takiego jak archiwum, technologia, zasoby, rodzina, środowisko. Troska związana jest zarówno z historią codziennej pracy kobiet, jak i historią sztuki i dorobku artystycznego. Ale troska to też uczucie niepokoju, jakiego doznajemy myśląc o przyszłości.

Podczas XXVII Seminarium Feministycznego zastanawiamy się, w jaki sposób sztuka może aktywować lub reaktywować koncepcje i praktyki troski. Na ile troskliwe wysiłki, działania i epistemologie konstruują i warunkują nasz sposób bycia w świecie? Jak możemy przekierować systemy przemocowe w systemy troskliwe? Jak poprzez sztukę możemy wspólnie troszczyć się o siebie? Jakie relacje mogą wyłonić się dzięki takiemu działaniu? Jak wcielać praktyki opiekuńcze w praktykę artystyczną?

Zapraszamy do nadsyłania propozycji wystąpień, manifestów i prac twórczych, które odpowiadają na temat „Troska”. Odpowiedzi mogą dotyczyć, ale nie ograniczają się do tematów takich jak:

obiekty artystyczne jako obiekty afektu
troska jako czułe spotkanie z archiwami i spuścizną innych artystek i artystów
sztuka jako przestrzeń dla artykulacji wrażliwości i słabości
troska, czyli aktywowanie alternatywnych sposobów produkcji wiedzy: uczenia i oduczania
sztuka i ustanawianie empatycznych relacji między ludźmi oraz między ludźmi a nie-ludźmi
gesty naprawcze: troska jako metoda w artystycznych praktykach przepisywania świata
twórczość a praktyki opiekuńcze
poszukiwanie sprzymierzeńców na styku sztuki i aktywizmu w trosce o inkluzywność w sferze publicznej
horyzontalne strategie pozycjonowania w stosunku do publiczności – w kierunku wspólnego uczenia się
Format:
Prosimy o nadsyłanie krótkich abstraktów 20-minutowych wystąpień wraz z tytułem wystąpienia i notą biograficzną autorki/a oraz zdjęciem ilustrującym wystąpienie.

Kontakt:
Propozycje, zgłoszenia i pytania prosimy przesyłać na adres: seminarium.feministyczne@gmail.com

Zdjęcie:
Widok z wystawy Elki Krajewskiej&KrajM i gości “Masz tu być!”. Garderoba projektu Salmy Aldoory, w głębi rysunki autorstwa Agaty Nowickiej. Fot. Adam Gut.

Zapraszamy na XXVI Seminarium Feministyczne:
„O alternatywnych sposobach opowiadania świata”
14 stycznia 2023, 15:00 – 18:00
lokal_30, Warszawa i online fb streaming na @lokal_30

Plan seminarium:

Małgorzata Król „Polska 2410”
Natalia Cieślak „Przeszłość jako przyszłość? O Realnej niemożliwości Iwony Demko”
Agata Jarosławiec „Pamięć somatyczna jako archiwum ludowej tożsamości”
Wera Morawiec „jak snuć opowieść przez gotowanie mitu”
Agata Read „OWULARIA – wizualizacja alternatywnego świata i proces definiowania fotografii feministycznej”

Świat strukturyzują dyskursy, mające określony, własny podmiot i zbiór pojęć, prawd oraz rozpoznań decydujących o tym, co jest, a co nie jest rzeczywiste. W świecie, w którym panuje dyskurs patriarchalny podmiotem jest mężczyzna, a więc przeszłość opowiadana jest na sposób męski, przyszłość wyobrażana w męskich kategoriach, męski jest język oraz to, co dozwolone, słuszne, prawdziwe i możliwe. To, co nie mieści się w obrębie patriarchalnej opowieści o świecie, wkładane jest między bajki. W jaki sposób w takim świecie, będąc podmiotem niemęskim i/lub nieheteronormatywnym, mówić i samostanowić o sobie, wyrażać siebie i swoje zdanie, snuć marzenia i konstruować feministyczno-queerowe przyszłości?

Jedną z odpowiedzi jest język bajki i bliskich jej legendy, bujdy, bredni, tego, co nierealne, wyobrażone lub kontrfaktyczne, a także feministyczna spekulacyjna fabuła. To, co nie wpisuje się w “racjonalną” i jedynie prawdziwą, patriarchalną wizję świata, ma wobec niej potencjał wywrotowy. Hrabina Marie Catherine d’Aulnoy pisząc w XVII w. Les Contes des Fées, krytykowała dwór francuski, panujące na nim zwyczaje i konwencje, które odbierały kobietom sprawczość i wolność. Odzyskana dla feminizmu figura wiedźmy stała się w latach 70-tych matronką amerykańskich grup W.I.T.C.H. czy francuskiego feministycznego magazynu Sorcières. Wróżka czuwała nad queerowymi RadicalFaeries. Sfera tego, co zdyskredytowane jako nieprawdziwe, w rękach kobiet i queerów – podmiotów deprecjonowanych, które podobnie jak sama fantazja nie pasują do patriarchalnej wizji świata, może stanowić przepełnioną potencjalnościami przestrzeń wolności i siły.

Podczas styczniowego Seminarium Feministycznego rozważymy jakiego rodzaju możliwości opracowywania nowych przyszłości oferuje nieprawda, porozmawiać o wyobrażeniach, które stanowić mogą ostoję czy być laboratoriami dla nowych myśli i języków oraz rezerwuarami alternatywnych form życia, tożsamości i funkcjonowania w świecie. Będziemy pytać o rolę fantazji w procesie odzyskiwania – queerowania i herstoryzowania – przeszłości oraz poddawania krytyce obecnych, krzywdzących i jednostronnych, sposobów nazywania, odczuwania i narratywizowania świata, opowiadania tego, czego powiedzieć głośno nie wolno lub nie da się wyrazić “racjonalnym” językiem oraz o figury fantastyczne, które stały się narzędziami emancypacji kobiet i queerów.

Seminarium będzie wydarzeniem towarzyszącym wystawie “Polska 2410”, artystka: Julia Woronowicz, kuratorka: Małgorzata Król, 16.12.2022-10.02.2023, lokal_30

pic: Iwona Demko, „Studentki podczas zajęć z malarstwa w pracowni profesory Józefy Mehoffer, Akademia Sztuk Pięknych w Krakowie, grudzień 1933”, z cyklu „Realna niemożliwość”, 2020.
W tle (najdalej) widoczna Zofia Sieniawska-Majewska (malarka), Iwona Demko (artystka wizualna), Irena Lorentowicz (malarka, scenografka), Maria Prawdzic Szczawińska (malarka), Zofia Piramowicz (malarka) jako Józefa Mehoffer.
W oryginale: „Studenci podczas zajęć z malarstwa w pracowni profesora Józefa Mehoffera”, Akademia Sztuk Pięknych w Krakowie. Narodowe Archiwum Cyfrowe, sygn.: 1-N-3152-6, 1-K-4651, 1-K-5174a, 1-K-4086, 1-K-5358,51-772-3.

W ostatnich latach obserwujemy wzrost postaw dyskryminacyjnych, przemocy państwa wobec obywatelek i obywateli, oraz narastającą wrogość między grupami społecznymi wywodzącymi się z różnych środowisk. Do niedawna uważaliśmy, że „Zachód” do którego z wielkim uporem jako kraj dążyliśmy, w ogólnym rozrachunku, jest ostoją wartości demokratycznych i poszanowania praw człowieka. Tymczasem po praz kolejny okazuje się, że prawa raz zdobyte nie są zagwarantowane na zawsze. W Polsce paradoksalnie wraz z nastaniem ustroju demokratycznego zaczęto kobietom stopniowo odbierać prawa reprodukcyjne, co obecnie doprowadza do ofiar śmiertelnych wśród kobiet w ciąży, których zastraszeni lekarze boją się ratować. Sytuacja ta wydaje się jeszcze bardziej przerażająca po wyroku Sądu Najwyższego USA, w wyniku którego kobiety tracą konstytucyjne prawo aborcji.

W obliczu tych wszystkich nadużyć, jak również niestabilnej sytuacji geopolitycznej i wojny tuż za naszą granicą, w której jako taktyka stosowana jest seksualna przemoc wobec kobiet i dzieci, nasuwa się pytanie, jakie znaczenie mają nasze działania w polu sztuki? A jeśli tak, to jak działać w czasie, kiedy systemowo w Polsce rozmontowywane są instytucje kultury? Gdzie szukać wsparcia? Być może jest to czas, kiedy figura indywidualnego artysty skoncentrowanego na własnej sztuce i karierze schodzi na dalszy plan, a ujawnia się potencjał kolektywnych działań w i wobec otaczającej rzeczywistości.

Podczas kolejnego Seminarium Feministycznego chcemy zastanowić się nad kolektywnymi działaniami inspirowanymi przez kobiety w sztuce, współpracą między artystkami, teoretyczkami, a także między kobietami ze środowisk sztuki i innymi grupami społecznymi. Zaprosiłyśmy prelegentki, chcące się podzielić zarówno historią i tradycją takich ruchów, jak współczesnymi praktykami. Interesują nas kolektywne działania w różnych obszarach, w tym z osobami i środowiskami z zagranicy. Jak do nich doszło, jak przebiegają, jakie wnoszą wartości, jakie wnioski można wyciągnąć z nich na przyszłość? I wreszcie jak osoby, które identyfikują się jako kobiety mogą tworzyć dobre praktyki współpracy, więzi, długotrwałych relacji i wzajemnego wsparcia. Chcemy również poruszyć kwestię współpracy kobiet z różnych środowisk i zadać pytanie na ile jest możliwa współpraca między kobietami ponad narzuconymi nam przez patriarchat podziałami i schematami.

Zapraszamy do nadsyłania propozycji na XXVI Seminarium Feministyczne:
O alternatywnych sposobach opowiadania świata
14 stycznia 2023, 15:00 – 18:00
lokal_30, Warszawa i online

Świat strukturyzują dyskursy, mające określony, własny podmiot i zbiór pojęć, prawd oraz rozpoznań decydujących o tym, co jest, a co nie jest rzeczywiste. W świecie, w którym panuje dyskurs patriarchalny podmiotem jest mężczyzna, a więc przeszłość opowiadana jest na sposób męski, przyszłość wyobrażana w męskich kategoriach, męski jest język oraz to, co dozwolone, słuszne, prawdziwe i możliwe. To, co nie mieści się w obrębie patriarchalnej opowieści o świecie, wkładane jest między bajki. W jaki sposób w takim świecie, będąc podmiotem niemęskim i/lub nieheteronormatywnym, mówić i samostanowić o sobie, wyrażać siebie i swoje zdanie, snuć marzenia i konstruować feministyczno-queerowe przyszłości?

Jedną z odpowiedzi jest język bajki i bliskich jej legendy, bujdy, bredni, tego, co nierealne, wyobrażone lub kontrfaktyczne, a także feministyczna spekulacyjna fabuła. To, co nie wpisuje się w “racjonalną” i jedynie prawdziwą, patriarchalną wizję świata, ma wobec niej potencjał wywrotowy. Hrabina Marie Catherine d’Aulnoy pisząc w XVII w. Les Contes des Fées, krytykowała dwór francuski, panujące na nim zwyczaje i konwencje, które odbierały kobietom sprawczość i wolność. Odzyskana dla feminizmu figura wiedźmy stała się w latach 70-tych matronką amerykańskich grup W.I.T.C.H. czy francuskiego feministycznego magazynu Sorcières. Wróżka czuwała nad queerowymi RadicalFaeries. Sfera tego, co zdyskredytowane jako nieprawdziwe, w rękach kobiet i queerów – podmiotów deprecjonowanych, które podobnie jak sama fantazja nie pasują do patriarchalnej wizji świata, może stanowić przepełnioną potencjalnościami przestrzeń wolności i siły.

Podczas styczniowego Seminarium Feministycznego chciałybyśmy rozważyć jakiego rodzaju możliwości opracowywania nowych przyszłości oferuje nieprawda, porozmawiać o wyobrażeniach, które stanowić mogą ostoję czy być laboratoriami dla nowych myśli i języków oraz rezerwuarami alternatywnych form życia, tożsamości i funkcjonowania w świecie. Będziemy pytać o rolę fantazji w procesie odzyskiwania – queerowania i herstoryzowania – przeszłości oraz poddawania krytyce obecnych, krzywdzących i jednostronnych, sposobów nazywania, odczuwania i narratywizowania świata, opowiadania tego, czego powiedzieć głośno nie wolno lub nie da się wyrazić “racjonalnym” językiem oraz o figury fantastyczne, które stały się narzędziami emancypacji kobiet i queerów.

autorka tekstu: Małgorzata Król

Zapraszamy do nadsyłania propozycji 20-minutowych wystąpień, które powinny zawierać informację o wystąpieniu oraz notkę o osobie autorskiej oraz zdjęcie ilustrujące prezentację. Zgłoszenia prosimy nadsyłać do 30.12.2022 na adres: seminarium.feministyczne@gmail.com

Seminarium będzie wydarzeniem towarzyszącym wystawie “Polska 2410”, artystka: Julia Woronowicz, kuratorka: Małgorzata Król, 16.12.2022-10.02.2023, lokal_30